Án lệ - nguồn bổ sung cho pháp luật và công tác xét xử của tòa án, một số vấn đề áp dụng án lệ ở nước ta hiện nay

File: Tải bài viết
Title: Case law – Supplementary sources for law and court trial work, some issues of applying casa law in our country today
Ngày nhận bài: 01/01/2022
Ngày xét duyệt: 01/02/2022
Ngày xuất bản: 01/03/2022
Tác giả: Hồ Ngọc Đô
Trang: 65 - 75

Chuyên mục
KHOA HỌC - CÔNG NGHỆ

Tạp chí
Số 11 (4.2022)

Tóm tắt

Bài viết đề cập đến án lệ với tư cách là một nguồn luật mới bổ sung cho pháp luật của Nhà nước qua các thời kỳ lịch sử. Đặc biệt phân tích một số nét tương đồng giữa việc áp dụng các nguồn tương tự án lệ như Lệnh, Lệ, tập quán, pháp luật tương tự, lẽ công bằng trong các Nhà nước phong kiến Việt Nam so với áp dụng án lệ hiện nay. Trên cơ sở nghiên cứu sự du nhập của án lệ thời kỳ Pháp thuộc trong lịch sử pháp luật Việt Nam. Bài viết nêu ra một số vấn đề liên quan đến nguồn của pháp luật hiện nay là án lệ cũng như chỉ ra những điểm còn hạn chế và kiến nghị những gợi ý cho việc phát triển án lệ ở Việt Nam, góp phần vào phát triển nguồn pháp luật bổ sung và hoàn thiện pháp luật.

Abstract

The article refers case law as a new law source for the state's law through historical periods. It particularly analyzes some similarities between the application of the similar sources such as the command, the order, practice, law, and justice in the feudal state of Vietnam and the current sentence. Based on the study of the case law’s appearance during the French colonial period in the history of Vietnam, the article states several issues relating to the current legal source of law, which is case law, as well as points out limitations and recommendations for the development of case law in Vietnam, contributing to the development of additional legal resources and the complement of law.

Từ khóa

Án lệ; tiền lệ pháp; nguồn bổ sung cho pháp luật

Tài liệu tham khảo

Chế Mỹ Phương Đài, TS Nguyễn Xuân Quang (2019), Giáo trình những vấn đề lý luận chung về Luật dân sự, Nxb. Hồng Đức.

Hội đồng Thẩm phán Tòa án Nhân dân tối cao, Nghị quyết 03/2015/NQ-HĐTP, 28/10/2015 về quy trình lựa chọn, công bố và áp dụng án lệ.

Hội đồng Thẩm phán Tòa án Nhân dân tối cao, Nghị quyết 04/2005/NQ-HĐTP, 17/9/2005, xác định tập quán và thói quen đã thành nếp sống trong đời sống xã hội, trong sản xuất và sinh hoạt hằng ngày, được cộng đồng nơi có tập quán thừa nhận và theo một số quy ước chung của cộng đồng.

Lê Quý Đôn, Cổ luật Việt Nam và tư pháp sử diễn giải, Quyển 1, tập 1, Nxb. Sài Gòn 1975.

Quốc Hội Nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam khóa 13, Bộ Luật Dân Sự 2015, Điều 5, Điều 6.

John Bell, Sophie Boyron, and Whittaker (with contributing authors Andrew Bell, mark Freeland and Helen Stalford) (2008), Principles of French Law, second Edition, Oxford University Press.

Peter de Cruz (1999), Comparative Law In A Changing World, Cavendish Publishing.

Réne David (2003), Những hệ thống pháp luật đương đại, Nxb. Thành phố Hồ Chí Minh, người dịch: TS. Nguyễn Sỹ Dũng, ThS. Nguyễn Đức Lam.

Vũ Văn Mẫu (1974), Cổ luật Việt Nam thông khảo và tư pháp sử, Nxb. Sài Gòn 1974.

Vũ Văn Mẫu (1975), Cổ luật Việt Nam thông khảo và tư pháp sử, Nxb. Sài Gòn 1975.